Opowiadania dla dzieci napisane na podstawie reportaży Kazimierza Nowaka, który w latach trzydziestych XX wieku przemierzył Afrykę na rowerze. Barwne spotkania z mieszkańcami Afryki, mrożące krew w żyłach, a niekiedy zabawne przygody, które zdarzyły się naprawdę, pozwolą poznać młodemu czytelnikowi tego niezwykłego podróżnika. Do książki dołączona jest mapa Afryki z zaznaczoną trasą podróży Nowaka.

Paweł Daniel Zalewski jako powieściopisarz już po raz kolejny wykorzystuje swój wrodzony zmysł wyławiania surrealizmu z życia, bogate doświadczenie podróżnika oraz synestetyczny odbiór rzeczywistości. Po debiutanckiej "Ścianie" (2010) oto kolejna powieść trzymająca uwagę czytelnika w stałym napięciu nie tylko konstruowaną intrygą, ale także niezwykle plastycznymi i pełnymi różnorodnych szczegółów opisami. Dzięki licznym podróżom pisarza oraz wyobraźni ukształtowanej w artystycznej atmosferze domu rodzinnego zebrane na kartach Bez pamięci relacje z rozmaitych czasoprzestrzeni charakteryzują się autentyzmem i ścisłym przyleganiem do opisywanego miejsca i czasu. Równie intrygująca jest sama kanwa opowieści. Pielęgnowane w dzieciństwie wspomnienia babci - kobiety zmuszonej przez wiatry historii do opuszczenia rodzinnego Lwowa i zapuszczenia korzeni pod nowym, tym razem krakowskim, adresem - doprowadzają dorosłego już Piotra do poszukiwania grobu dziadka na Cmentarzu Łyczakowskim. Niczym w prawdziwej kryminalnej zagadce zadanie okazuje się jednak nie być takie proste, a kolejne postaci, jakie stają na drodze Piotra, zamiast rozwiązywać, coraz bardziej supłają węzeł tajemniczej przeszłości... Poszukiwania Piotra przypominają próbę uchwycenia własnego cienia, dlatego autor dla podkreślenia iluzoryczności rzeczywistości zestawił jej realistyczne opisy z baśniami snutymi obficie przez spotykane postaci. W ten sposób objawia się czytelnikowi jedna z wielu prawd zapisanych na kartach Bez pamięci. Zarówno dzieje świata, jak i osobiste to mieszanka faktów i podań, prawd i interpretacji, uchwytnych szczegółów i umykającej istoty zdarzeń. To kolaż prawdziwych wspomnień oraz baśniowych życzeń i pragnień. Z książki Zalewskiego w końcu płynie również nauka, że im cel jest bliższy, tym bardziej staje się dla nas zagadkowy, a także swego rodzaju przestroga przed spełnianiem wszystkich naszych marzeń. Niektóre bowiem powinny pozostać niezrealizowane.

Rosyjski okupant bezlitośnie traktował wszystkie przejawy polskich buntów i woli niepodległości. Na większość skazańców padał wyrok - zsyłka na Syberię. Była to kara dotkliwa, bowiem tęsknota za krajem i najbliższymi rozrywała serce. Jednak czy życie Polaków na wygnaniu oznaczało jedynie cierpienie i pewną śmierć? Porucznik Władysław Lis za udział w wojnie polsko-rosyjskiej w 1831 roku został wywieziony na Syberię. Tam, w małej wiosce wśród prostych i uczciwych ludzi znajduje swoje miejsce na ziemi. Uczy się od nich przetrwania pośród nieujarzmionej przyrody, dostrzegania jej rytmu i przemian. Surowa Syberia staje się jego domem, a dzika tajga żywicielką Z czasem Polak swoimi czynami, uporem i pracowitością zyskuje przychylność rdzennej ludności syberyjskiej, która przerodzi się w wielką przyjaźń. Łączy ich wspólne pragnienie - walka o wolność i wyzwolenie spod jarzma moskiewskiego.

Robinson już jako mały chłopiec marzył o podróżach, żeglowaniu po nieznanych morzach. Uciekawięc z domu, zaciąga się na statek i tak oto rozpoczyna się jego morska przygoda. Podczas jednego z rejsów po Morzu Karaibskim, sztorm rozbija statek o skały, a jedyną ocalałą osobą jest Robinson. Sam jeden na nieznanym wybrzeżu. Opuszczony przez wszystkich...w tym miejscu rozpoczyna się fascynująca opowieść o człowieku i jego królestwie, bezludnej wyspie.

W "Tajemniczej wyprawie Tomka" przenosimy się na Daleki Wschód Azji, a dokładnie do rosyjskiej tajgi. Celem tej wyprawy jest uwolnienie z syberyjskiego więzienia Zbyszka Karskiego, kuzyna Tomka, zesłanego przez władze carskie za działalność konspiracyjną. Nasi bohaterowie przemierzają tajgę, obcują z bardzo zróżnicowaną przyrodą Dalekiego Wschodu, polują na dzikie zwierzęta i spotykają jej mieszkańców, nie zawsze przyjaznych. Poznajemy zasady działania carskiej administracji i codzienne życie zesłańców.

Seria powieści Alfreda Szklarskiego o przygodach Tomka Wilmowskiego na różnych kontynentach. Między innymi chłopiec bierze udział w wyprawie łowieckiej na kangury w Australii i przeżywa niebezpieczne przygody w Afryce, żyje wśród czerwonoskórych Nawajów i Apaczów. W te niezwykłe przygody wpleciona jest historia odkryć dokonywanych przez polskich podróżników. Książki są lekturą łatwą i atrakcyjną dla chłopców od wielu pokoleń.

Akcja kolejnego tomu sagi o Tomku Wilmowskim toczy się w Azji. Tomek i Bosman, na wezwanie Smugi, płyną do Indii. Pierwszym etapem ich podróży jest Bombaj, gdzie nawiązują pierwsze znajomości, które będą bardzo przydatne w dalszych poszukiwaniach przyjaciela. Zgodnie ze wskazówkami udają się na północ do Alwaru. Jednak to nie jest kres poszukiwań Smudy, autor zaprasza nas w dalszą podróż przez Tybet do rosyjskiej Azji Środkowej. W końcu, w niezwykłych okolicznościach, spotykają Smudę i już razem realizują cel jego podróży. Przed nimi jeszcze wiele przygód, czasami niebezpiecznych, ale także spotkania z historią odkryć dokonywanych przez polskich podróżników.

Akcja "Tomka na wojennej ścieżce" toczy się na pograniczu amerykańsko-meksykańskim, gdzie Tomek przebywa na ranczu stryja Sally, szeryfa Allana, odpoczywając po wypadku w Afryce. Towarzyszą mu Sally Allan z matką i bosman Nowicki. Wydawałoby się, że wakacje będą spokojne, bez dramatycznych wydarzeń, ale… Podczas wycieczki po okolicy Tomek spotyka Indianina, chłopcy zostają przyjaciółmi. Apacz wprowadza go nie tylko w świat plemiennych obyczajów, ale też wyjaśnia stosunki społeczne panujące na pograniczu. Kiedy Sally zostaje porwana przez meksykańskiego hodowcę koni, Indianie okazują Tomkowi prawdziwą przyjaźń, pomagając w uwolnieniu przyjaciółki.

Akcja powieści toczy się na pograniczu amerykańsko-meksykańskim, gdzie Tomek przebywa na ranczu stryja Sally, szeryfa Allana, odpoczywając po wypadku w Afryce. Towarzyszą mu Sally Allan z matką i bosman Nowicki. Wydawałoby się, że wakacje będą spokojne, bez dramatycznych wydarzeń, ale… Podczas wycieczki po okolicy Tomek spotyka Indianina, chłopcy zostają przyjaciółmi. Apacz wprowadza go nie tylko w świat plemiennych obyczajów, ale też wyjaśnia stosunki społeczne panujące na pograniczu. Kiedy Sally zostaje porwana przez meksykańskiego hodowcę koni, Indianie okazują Tomkowi prawdziwą przyjaźń, pomagając w uwolnieniu przyjaciółki. Wszystkie te wydarzenia odbywają się w otoczeniu fascynującej przyrody.

Cykl o przygodach Tomka Wilmowskiego zawiera: 1. Tomek w krainie kangurów ; 2. Tomek na Czarnym Lądzie ; 3. Tomek na wojennej ścieżce ; 4. Tomek na tropach Yeti ; 5. Tajemnicza wyprawa Tomka ; 6. Tomek wśród łowców głów ; 7. Tomek u źródeł Amazonki ; 8. Tomek w Gran Chaco ; 9. Tomek w grobowcach faraonów ; 10. Tomek na Alasce.

Naszych bohaterów odnajdujemy w Brazylii. Jan Smuga pracuje w kompanii eksploatującej kauczuk w dorzeczu Amazonki. Indianie, wynajęci przez konkurencję, zabijają pracownika kompanii. Smuga wyrusza w pościg za mordercami, którzy giną w walce, a on wpada w ręce dzikiego plemienia, zamieszkującego ruiny inkaskiego miasta w głębi peruwiańskiej dżungli. Kiedy Jan nie wraca z wyprawy, Zbyszek i Natasza (kuzyn Tomka i jego żona) wzywają na pomoc obu Wilmowskich, Sally i Bosmana. Wszyscy udają się na poszukiwanie Smugi. Od tego momentu uczestniczymy w wydarzeniach mrożących krew w żyłach…

Akcja powieści toczy się w Egipcie i Sudanie. Bohaterowie, na zlecenie oszukanego angielskiego arystokraty, tropią fałszerza egipskich dzieł sztuki, pochodzących z grobowców faraonów. Pościg za przestępcą, zwanym „żelaznym faraonem”, jest pełen zaskakujących zwrotów akcji, trzymających w napięciu i zachęcających do czytania kolejnych stron. W wartką akcję są umiejętnie wplecione informacje o historii, kulturze, gospodarce i przyrodzie przemierzanych terenów.

"Tomek w tarapatach" jest pierwszą opowieścią Alfreda Szklarskiego o nastolatku podróżującym po świecie, goniącym za przygodą, uczestniczącym w niezwykłych wydarzeniach, poznającym ciekawych ludzi. Postać tytułowa tej książki stała się pierwowzorem Tomka Wilmowskiego, głównego bohatera późniejszych dziewięciu tomów, dobrze znanego kilku pokoleniom czytelników.

Cykl o przygodach Tomka Wilmowskiego zawiera: 1. Tomek w krainie kangurów. 2. Tomek na Czarnym Lądzie. 3. Tomek na wojennej ścieżce. 4. Tomek na tropach Yeti. 5. Tajemnicza wyprawa Tomka. 6. Tomek wśród łowców głów. 7. Tomek u źródeł Amazonki. 8. Tomek w Gran Chaco. 9. Tomek w grobowcach faraonów. 10. Tomek na Alasce.

Po udanej ucieczce – razem z przymusowo przebywającym tam Zbyszkiem Karskim i jego narzeczoną, Nataszą – z carskiej Rosji, Wilmowscy razem z towarzyszącymi im druhami udają się prosto do Australii. Już wcześniej przyjęli zaproszenie państwa Allan, czyli rodziców młodej sympatii Tomka – Sally, na święta Bożego Narodzenia. Po prawie miesięcznej gościnie u Allanów, na spotkaniu w Sydney Polakom zaproponowana zostaje wyprawa łowiecko-badawcza do nieznanej prawie jeszcze Nowej Gwinei, zorganizowana głównie przez ogrody zoologiczne w Sydney i Melbourne. W ekspedycji towarzyszyć miałby im ich dawny znajomy i przewodnik – Karol Bentley (poznany w pierwszej części cyklu). Mimo entuzjazmu, z jakim podróżnicy przyjmują ten pomysł – na co istotny wpływ ma ich sytuacja finansowa – Tomek po krótkiej wymianie zdań z Sally na osobności, rezygnuje z udziału w wyprawie, co zaskakuje wszystkich. Dziewczyna żąda bowiem od młodego Wilmowskiego dotrzymania złożonej przed rokiem obietnicy – spełnienia każdego jej życzenia po zdaniu przez nią matury. A życzeniem tym jest wspólny wyjazd do Nowej Gwinei. Nie mogąc dotrzymać danego słowa, Tomek, ze starannie ukrywanym żalem, informuje przyjaciół o zaistniałej sytuacji. Sally słusznie jednak przewidziała, że w takim wypadku Jan Smuga, jako dowódca wyprawy, zgodzi się również na jej udział. Po chwili narady zatwierdzona zostaje również decyzja o zabraniu Nataszy jako sanitariuszki i Zbyszka jako intendenta. Z dużo mniejszym entuzjazmem niż w przypadku krewnych Tomek reaguje na dołączenie do ekspedycji bardzo dalekiego kuzyna Sally – Jamesa Balmore’a, wyraźnie nadskakującego uroczej Australijce. Dzięki łaskawości maharani Alwaru, łowcy mogą się udać do Gwinei na własnym jachcie o nazwie "Sita", otrzymanym przez bosmana – a teraz już kapitana – Tadeusza Nowickiego na pożegnanie od brata władczyni po opuszczeniu Syberii. Po remoncie i odpowiednim przystosowaniu go do charakteru podróży, Polacy wraz z przyjaciółmi wypływają z Sydney, żegnani przez panią Allan. Jeszcze przed dopłynięciem do celu wyprawa zagląda w oczy niebezpieczeństwu. Na skutek własnej lekkomyślności, niedoświadczony James Balmore, ryzykuje nie tylko naganę od dowodzącego na wodzie Nowickiego, ale przede wszystkim swoje życie, beztrosko kąpiąc się w morzu. Tylko dzięki roztropności Smugi nie dochodzi do jego „konfrontacji” z dwoma rekinami. Ponadto łowcy ratują grupę krajowców, więzionych przez handlarzy ludźmi. Dzięki temu zyskują nie tylko wdzięczność tych ludzi, ale i młodego przewodnika, rodzimego mieszkańca wyspy. Pomaga im on w zwerbowaniu koniecznych w tej wyprawie tragarzy, na każdym kroku okazując swoje przywiązanie. Jest postacią bardzo podobną do Sambo, młodego Murzyna z wyprawy do Afryki (patrz: Tomek na Czarnym Lądzie). Kolejnym podobieństwem do drugiego tomu jest wykorzystywanie naiwności i niewiedzy tubylców za pomocą łatwych, „magicznych” sztuczek – i tym razem w rolę wielkiego czarownika wcielił się Tomek, „spaleniem” wody (pokrytej warstwą nafty...) zapobiegając odejściu krajowców. Następną trudnością w przemierzaniu tej nieznanej jeszcze Europejczykom krainy są niezbyt przyjazne relacje pomiędzy ich tragarzami a sąsiednim plemieniem Tawade. Łowcy zdołali nieco złagodzić ten konflikt, a wręcz pogodzić zwaśnione ludy, co stanowczo nie spodobało się czarownikowi Tawade, tracącemu w ten sposób część swoich wpływów (i zysków). Dlatego też uknuł zemstę, wymierzoną w białych podróżników – na skutek jego działań torturowany wcześniej przez niego wąż ukąsił Sally. Polacy bez dalszych przeszkód opuścili kraj Tawade, jednak doszło im jeszcze jedno zmartwienie – mimo odpowiedniego wyciśnięcia i opatrzenia rany, chora Australijka z dnia na dzień traciła siły. Kulminacyjnym punktem książki jest okrążenie przez wrogo nastawione plemię Ku-ku-ku-ku, w jakim znalazła się wyprawa w krainie ludożerców. Tymczasem Sally marniała w oczach, a wysiłki wszystkich uczestników skupiały się nie tylko na przygotowaniu obozu do odparcia ataku krajowców, ale również podtrzymywaniu na duchu coraz bardziej zrozpaczonego stanem dziewczyny Tomka. Kiedy wydawało się, że nic już jej nie uratuje, Sally wyznaje Nowickiemu swoje ostatnie życzenie – jakim jest poślubienie młodego Wilmowskiego. Nowicki, jako kapitan, może udzielić im ślubu jedynie na wodzie, dlatego nie zważając na realne niebezpieczeństwo wszyscy przenoszą się w pobliże jednej z długich piróg, czyli miejscowej łodzi. Świadkami zostają Wilmowski i Smuga, a po uzyskaniu przez młodych „ojcowskiego pozwolenia” Nowicki ogłasza ich małżeństwem. Dokładnie w tym momencie następuje zmasowany atak Ku-ku-ku-ku – który zostaje odparty, nie bez pomocy zaprzyjaźnionych tubylców Bena Bena. Ze względu na nadal ciężki stan Sally, ale przede wszystkim na wrogie nastroje krajowców, ekspedycja zmuszona jest udać się w drogę powrotną. Małą flotyllą łodzi łowcy udają się rzeką Purari w kierunku jej ujścia do Zatoki Papua i Port Moresby, gdzie mogli liczyć na pomoc dobrego lekarza. Wreszcie Sally dochodzi do zdrowia. Mimo nieprzychylnego stanowiska tubylców, wyprawie udaje się zrealizować swój cel – wracają bogatsi o rozmaite gatunki fauny i flory charakterystycznej dla Nowej Gwinei.