Dwadzieścia lat temu w wigilijny poranek zmarł nagle profesor dr hab. Andrzej Nadolski – wybitny mediewista, archeolog, bronioznawca. Był człowiekiem wyjątkowego formatu. Jego życiorys odzwierciedla skomplikowane dzieje minionych dziesięcioleci, a Jego spuścizna naukowa do dziś wpływa na kształt pasji naukowych kolejnych pokoleń badaczy. Urodził się w Krakowie 26 listopada 1921 r. w rodzinie kultywującej tradycje patriotyczne, doceniającej potrzebę znajomości rodzimej historii, kultury oraz przyrody. Kilka miesięcy przed wybuchem drugiej wojny światowej uzyskał maturę w Gimnazjum im. Księcia Józefa Poniatowskiego w Warszawie. Od stycznia 1942 r. walczył w oddziałach Armii Krajowej obwodu grójeckiego „Głuszec”. Zaraz po zakończeniu wojny, w 1945 r. rozpoczął studia archeologiczno-historyczne, początkowo na Uniwersytecie Jagiellońskim, następnie na Uniwersytecie Łódzkim. Tu w 1949 r. otrzymał tytuł magistra filozofii w zakresie prehistorii, a w 1951 r. stopień doktora na podstawie rozprawy Studia nad uzbrojeniem polskim w X, XI i XII wieku (Łódź 1954). Praca ta stała się fundamentalnym dziełem polskiej szkoły bronioznawstwa historycznego, które do dziś, mimo upływu już ponad pół wieku, w wielu aspektach zachowuje aktualność. W 1962 r. mianowany został profesorem nadzwyczajnym, w 1970 r. otrzymał nominację na profesora zwyczajnego. Pracę zawodową rozpoczął w 1946 r. w Zakładzie Prehistorii Uniwersytetu Łódzkiego. Na uczelni tej pełnił liczne funkcje, był. m.in. kierownikiem Katedry Archeologii, w latach 1965-1968 prorektorem, a następnie od 1968 do 1969 r. rektorem. Prowadził wykłady także i na innych uczelniach: w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych, w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim i Uniwersytecie im. Mikołaja Kopernika w Toruniu. Jako „professeur associéé” wykładał w École des Hautes Études en Sciences Sociales w Paryżu. Równolegle do działań dydaktycznych od 1949 r. uczestniczył w pracach badawczych Kierownictwa Badań nad Początkami Państwa Polskiego, przekształconego conego w 1953 r. w Instytut Historii Kultury Materialnej Polskiej Akademii Nauk (obecnie: Instytut Archeologii i Etnologii PAN). Od 1961 r., aż do momentu przejścia na emeryturę w 1991 r. pełnił funkcję kierownika Zakładu Archeologii Polski Środkowej IHKM (dziś: Ośrodek Badań nad Dawnymi Technologiami IAE PAN). Profesor Andrzej Nadolski był autorem ponad dwustu publikacji, w tym kilkunastu książek; wieloletnim redaktorem naczelnym „Acta Archaeologica Lodziensia”, założycielem i redaktorem „Fasciculi Archaeologiae Historicae”, nauczycielem wielu archeologów, pod Jego kierunkiem powstało kilkadziesiąt prac magisterskich i 10 doktorskich, kierował badaniami archeologicznymi wielu stanowisk (m.in. grodzisko i kolegiata w Tumie pod Łęczycą, grodziska w Czermnie nad Huczwą i Spicymierzu nad Wartą, wieś średniowieczna w Drácy w Burgundii, pobojowisko grunwaldzkie). Był członkiem licznych polskich i zagranicznych towarzystw i komitetów naukowych. Uhonorowano go szeregiem odznaczeń: m.in. Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polsk oraz Krzyżem Partyzanckim. Te podstawowe fakty biograficzne nie są w stanie oddać rozległych horyzontów Jego zainteresowań. Nieprzeciętna erudycja Andrzeja Nadolskiego w zakresie poznania kultury materialnej średniowiecza czy szeroko pojętej wojskowości, przejawiała się także w jego działalności popularyzatorskiej. Obok ogromnej wiedzy odznaczał się bowiem umiejętnością jasnego wywodu, zrozumiałego dla szerokich rzesz słuchaczy. Z wielką przyjemnością uczestniczył więc w pracach wystawienniczych, wygłaszał odczyty, współpracował nawet z twórcami filmowymi. By jednak suchość zwięzłych biogramów, w różnych miejscach publikowanych, wzbogacić barwami wielości pasji i różnorodności działań Profesora Andrzeja Nadolskiego w dwudziestą rocznicę śmierci grono Jego przyjaciół, kolegów, uczniów podjęło inicjatywę zorganizowania konferencji naukowej mu poświęconej.

Tomasz Kurasiński, Kalina Skóra Słowo wstępne ........5 Marcin S. Przybyła Społeczne hierarchie i archeologiczne rankingi grobów. Dyskusja w oparciu o analizy dwóch cmentarzysk z końca epoki brązu w Polsce południowej .....7 Jacek Woźny Przestrzeń cmentarzysk pradziejowych w teorii i praktyce archeologicznej ...............29 Katarzyna Czarnecka W środku paradnej tarczy. Ciekawy grób z cmentarzyska kultury przeworskiej w Czersku, pow. piaseczyński ...................35 Kalina Skóra Trup nieobecny?... czyli o brakujących szczątkach kostnych w grobach kultury wielbarskiej ........45 Joanna Zagórska-Telega, Jacek Pikulski Uwagi na temat rozplanowania przestrzennego cmentarzyska w Michałowicach. Możliwości interpretacji funkcji obiektów rowkowych .................69 Elżbieta Dąbrowska W kościele czy poza kościołem – lokalizacja pochówków w Polsce piastowskiej .............81 Michał Dzik Uwagi o funkcji i symbolice konstrukcji wczesnośredniowiecznych grobów w obudowach kamiennych .............87 Leszek Gardeła, Kamil Kajkowski Groby podwójne w Polsce wczesnośredniowiecznej. Próba rewaluacji ..................103 Andrzej Janowski Przestrzeń rozświetlona. Znaleziska świec i wosku w grobach komorowych na terenie Europy Środkowowschodniej.........................121 Joanna Kalaga Groby z płytami na cmentarzysku przy kościele pod wezwaniem św. Mikołaja w Wiślicy. Aspekt archeologiczny i społeczny ..............131 Andrzej Krzyszowski Naczynia ceramiczne i wiaderka klepkowe z wczesnopiastowskiego cmentarzyska w Sowinkach k. Poznania ..............137 Tomasz Kurasiński Grotem w dół, grotem w górę. Deponowanie włóczni w grobach wczesnośredniowiecznych na ziemiach polskich .....................159 Marian Rębkowski Cmentarz w chrześcijańskiej przestrzeni średniowiecza........................191 Anna Wrzesińska, Jacek Wrzesiński Kto się nie leni, zrobi złoto z kamieni – osełki w grobach wczesnego średniowiecza ......................197 Paweł Duma Groby przestępców na Śląsku w świetle najnowszych badań archeologicznych ..............225

"Acta Archaeologica Lodziensia" to najstarsza w łódzkim ośrodku naukowym archeologiczna seria wydawnicza, istniejąca już od ponad pół wieku. Charakteryzują ją i wyróżniają na polskim rynku wydawnictw archeologicznych szczególnie dwa aspekty: integracyjny charakter i szeroki zakres tematyczny. Publikowane w niej prace są autorstwa pracowników różnych instytucji głównie środkowopolskiego środowiska naukowego: Uniwersytetu Łódzkiego, Polskiej Akademii Nauk, muzeów regionu. Różnorodność tematyczna obrazuje możliwości badawcze i aktualne trendy nowoczesnej, szeroko pojętej archeologii. Ramy chronologiczne obejmują bardzo szeroki zakres czasowy od epoki kamienia po współczesność. Liczne prace, które się dotychczas w niej ukazały, poświęcone były nie tylko archeologii sensu stricto, ale, co szczególnie ważne dla łódzkiego ośrodka archeologicznego, chlubiącego się szkołą archeologii pogranicza, także i problematykom styku archeologii z innymi dyscyplinami naukowymi: historią, historią nauki i techniki, architekturą, bronioznawstwem historycznym, historią sztuki. Zdecydowana większość opublikowanych pozycji to nie schematyczne, proste sprawozdania z realizowanych przez autorów badań, lecz opracowania powstałe w wyniku wieloletnich studiów nad tematem. Nie dziwi więc że są to najczęściej jedne z najważniejszych pozycji w dorobku wielu autorów, które zaważyły na ich karierze naukowej.

Wiosna 1018r. Sąsiadująca z Polską Ruś pogrążona jest w wojnie domowej. O kijowski tron walczą z sobą bracia z rodu Rurykowiczów: Jarosław i Świętopełk. Władca Polski – książę Bolesław – popiera Świętopełka i planuje wielką wyprawę wojenną na Kijów. W stepy nadczarnomorskie wyrusza z Gniezna oddział wojowników mających za zdanie dostarczyć wodzom koczowniczego plemienia Pieczyngów drogocenne podarunki, będące ceną za sojusz z nimi. Udział stepowców w nadchodzącej wojnie może rozstrzygnąć o jej wyniku. W szeregach podążających w stepy wojów znajduje się jednak zdrajca… Tymczasem w Kijowie więziona jest córka księcia Bolesława, Dorada, żona Świętopełka. Strzegący jej chazarski najemnik o imieniu Szema zakochuje się w niej z wzajemnością, a owocem ich płomiennego uczucia jest ciąża, o której nikt nie może się dowiedzieć. Ruś nie potrzebuje kolejnego pretendenta do walki o tron…

Bóg tak chce! – takim okrzykiem lud miał odpowiedzieć na papieskie wezwanie do wyprawy krzyżowej wygłoszone na synodzie w Clermont w 1095 roku. Czy chrześcijanie jednomyślnie poparli pomysł zorganizowania zbrojnej pielgrzymki mającej na celu odzyskanie Grobu Świętego? Wbrew powszechnemu przekonaniu członkowie wspólnoty chrześcijańskiej prezentowali dalece rozbieżne stanowiska w kwestii wypraw krzyżowych. Niniejsza książka proponuje spojrzenie na ruch krucjatowy przez pryzmat nieprzychylnych opinii prezentowanych przez średniowiecznych władców, teologów, uczonych, przedstawicieli duchowieństwa, kronikarzy, dziejopisarzy, a nawet trubadurów i truwerów. Martin Aurell oddaje głos tym, którzy kwestionowali zasadność wypraw krzyżowych, krytykowali decyzje świeckich przywódców i działania Kościoła, a także piętnowali wady krzyżowców, oskarżając ich o nieuzasadnione stosowanie przemocy, okrucieństwo, bezbożność, rozwiązłość, chciwość i sprzeniewierzenie się pierwotnym ideałom. Kontestatorzy ruchu krucjatowego należeli do mniejszości, ale ich opinie dają pełniejszy obraz stosunku ludzi średniowiecza, zwłaszcza chrześcijan, do zbrojnych wypraw do Ziemi Świętej. Martin Aurell (ur. 1958) – historyk, mediewista, wykładowca Université de Poitiers, Université Panthéon-Sorbonne, Université de Rouen Normandie, dyrektor Centre d’études supérieures de civilisation médiévale, członek Institut Universitaire de France, redaktor prowadzący czasopisma „Cahiers de civilisation médiévale”. Autor licznych publikacji i artykułów naukowych poświęconych czasom średniowiecza, szczególnie trubadurom, legendzie arturiańskiej, Plantagenetom, Eleonorze Akwitańskiej, rycerstwu i ruchowi krucjatowemu.

Zbiór artykułów na temat podany w tytule pod redakcją znakomitego francuskiego mediewisty. Książka moim zdaniem raczej przeznaczona dla zawodowych historyków niż dla szerokiej publiczności. Pisana dosyć trudnym beznamiętnym językiem. ale porusza bardzo ciekawe tematy - jak wyglądała średniowieczna rodzina i jakie miejsce zajmowała w niej kobieta, jak wyglądało życie mnichów, rycerzy, chłopów, mieszczan itd. Książka wydana w serii "W kręgu codzienności" Świata Książki, właśnie tę średniowieczną codzienność próbuje przybliżyć.

James Bond to już przeszłość… Przyszłość należy do Graysona Pierce’a, nieprawdopodobnie sprawnego agenta Sigma Force! Bezcenne relikwie Rok 1162. Prawowity papież zostaje wygnany do Francji, a Rzymem rządzi uzurpator Wiktor IV. Istnieje coś, co nie może się dostać w ręce antypapieża, i niektórzy zginą, aby temu zapobiec. Krwawa msza Czasy współczesne. Nabożeństwo w Święto Trzech Króli kończy się masakrą, kiedy do katedry w Kolonii wdzierają się przebrani za mnichów mężczyźni z uzi. To nie wierni są ich celem, lecz zawartość złotego relikwiarza przy głównym ołtarzu. Poruszenie w Watykanie Kradzież relikwii Trzech Mędrców z katedry budzi głęboki niepokój hierarchów Kościoła. Śledztwo prowadzi detektyw w sutannie, monsinior Verona, wspomagany przez siostrzenicę, porucznik karabinierów. Trybunał Smoka Wkrótce wychodzi na jaw, że za masakrą w Kolonii i innymi zabójstwami stoi średniowieczna sekta, która próbuje poznać tajemnice przed wiekami ukryte przez alchemików. A ta wiedza ma im dać władzę nad światem. Sigma Force wkracza do akcji Tylko komandor Grayson Pierce i jego ludzie mogą zapobiec katastrofie. Podążają więc tropem średniowiecznej zagadki - od Mediolanu, przez Rzym oraz grobowiec Aleksandra Wielkiego, po dawną siedzibę papieży w Awinionie - walcząc z gotowym na wszystko przeciwnikiem. I z czasem. [nota wydawcy]

Podczas zimowej zamieci w ponurym rożnowskim zamku rozstrzygają się losy byłych dwórek królowej Jadwigi. Pięć lat później, w roku 1397, wydarzenia te zdają się już tylko odległym koszmarem. Zarówno Amalia, jak i jej litewscy przyjaciele założyli swoje rodziny i muszą się odnaleźć w nowych rolach. Węgierka jest teraz żoną młodego uczonego, który aktywnie uczestniczy w pracach przy odnowieniu krakowskiego Studium Generale, czyli Akademii. Milda staje się częścią bogatej kupieckiej rodziny. Tymczasem Varnas porzuca wojenne rzemiosło i osiada w nadanej mu przez króla podkrakowskiej wsi. Otaczający ją las skrywa prastarą tajemnicę, która na zawsze odmieni los jego rodziny.

Książka omawia twórczość dwóch najwybitniejszych współczesnych pisarzy gatunku wysokiej fantastyki w odniesieniu do różnorakich aspektów dziedzictwa średniowiecza i literatury heroicznej, na których opiera się pisarstwo J. R. R. Tolkiena i George’a R. R. Martina. Jest próbą prześledzenia rożnych form mediewalizmu, widocznych na poszczególnych poziomach tekstu literackiego, podejmuje próbę określenia charakteru i funkcji tradycji średniowiecznej literatury i kultury w tworzeniu literackiego świata, wtórnego w obrębie gatunku wysokiej fantastyki. ****** The argument in the book is aimed at illustrating how the fantasy fiction of J. R. R. Tolkien and George R. R. Martin is influenced by the legacy of medieval heroic literature, and also how the secondary worlds created by the respective authors enter into dialogue with the medieval ideas concerning artistic creativity and the psychological and cognitive habits which constitute an inherent element of the imagery of medieval heroic literature and of the medieval civilisation in general.

Stanowi t. 8 cyklu : t. 1 Nierządnica ; t. 2 Kasztelanka ; t. 3 Testament nierządnicy ; t. 4 Fortele nierządnicy ; t. 5 Córka nierządnicy t. 6 Córy grzechu ; t. 7 Nierządnica i mniszka. Była wędrowna nierządnica i jej mąż Michał spotykają lekarza z Orientu, który skrywa mroczną tajemnicę. Niemcy, rok 1441 Maria i Michał nie wierzą własnym oczom - przed nimi na leśnej ścieżce leży ciężko ranna młoda kobieta ze strzałą w piersi. Michał sprowadza tajemniczego orientalnego lekarza Rasula al Hakimiego, którego poznali zaledwie noc wcześniej w zajeździe. Ten ratuje życie rannej szlachciance. Tymczasem Maria i Michał zostają wciągnięci w sam środek waśni między rodami szlacheckimi, które walczą o dominację. Orientalny lekarz posiada kluczową dla rozwiązania konfliktu wiedzę. Aby zapobiec najgorszemu, Maria musi poznać sekret medyka. Źródło: lubimyczytac.pl

Zakup książki zrealizowano ze środków finansowych Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa.

Siódmy tom porywającej serii powieści historycznych, w których wartka akcja i niebezpieczne przygody splatają się ze spiskami i wątkami miłosnymi, a wszystko to w fascynującej średniowiecznej scenerii. Wydaje się, że była nierządnica Maria nie ma innego wyboru – ponieważ nowy książę biskup z Würzburga chce odebrać rodzinie Kibitzsteinów część majątku, kobieta postanawia się sprzymierzyć z turyńskim hrabią Ernstem von Herrenrodą. Przyjmuje więc jego zaproszenie na zjazd rodzinny. Nie wszystko jednak toczy się zgodnie z planem… Podczas spotkania dochodzi do brutalnego napadu, z życiem uchodzą tylko Maria, jej córka Trudi i ciężko ranna zakonnica, krewniaczka hrabiego. Kobiety ukrywają się w nieprzebranej puszczy otaczającej zamek. Tam trafiają w ręce zbójców, z którymi sprawcy napadu mają na pieńku. Maria szybko pojmuje, w jak strasznej sytuacji znalazła się wraz z towarzyszkami. Mimowolnie trafiły w sam środek wojny między dwoma nienawidzącymi się szlacheckimi rodami w Turyngii.[nota wydawcy].

Litwa, rok 1382. Ośmioletnia Milda cudem unika śmierci podczas napaści Krzyżaków na jej rodzinną wioskę. Zabrana do Wilna przez starszego brata, wojownika pogańskiego kniazia Jagiełły, uczy się od bratowej sztuki zielarstwa. W tym czasie jej rówieśniczka, niepokorna Amalia, wiedzie wygodne życie w węgierskiej stolicy Andegawenów jako dwórka i najbliższa przyjaciółka młodziutkiej królewny Jadwigi. Sielankę tę burzy tajemnica jej pochodzenia, wyjawiona przez umierającą w klasztorze matkę. Na pozór obie dziewczyny żyją w całkiem odrębnych światach, kiedy jednak córka Ludwika Węgierskiego niespodziewanie zostaje królową Polski i przybywa do Krakowa, ich losy splatają się już na zawsze. Mijają lata i dziewczęta uświadamiają sobie, że na Wawelu robi się coraz bardziej niebezpiecznie. W świecie dworskich układów oraz intryg czują się bezbronne. Lecz wcale nie zamierzają się poddawać…

Do czego porównamy heretyków? Czy do kogoś ich upodobnimy? Gorsi są bowiem od głuchych i ślepych bożków, ponieważ idole są z kamienia i drzewa, nie widzą ani nie słyszą. Heretycy, mając myśli człowiecze, z własnej woli ukamienowali się, nie poznawszy prawdziwej nauki. Lecz czy do demonów ich porównać? Gorsi są od demonów. Demony bowiem boją się krzyża Chrystusowego, heretycy zaś rąbią krzyże i tworzą z nich swoje narzędzia. Demony boją się oblicza Pana namalowanego na desce, heretycy zaś nie kłaniają się przed ikonami, ale nazywają je bożkami. Demony boją się kości sprawiedliwych [w Panu], nie śmieją zbliżyć się do relikwiarzy, w których leżą bezcenne skarby dane chrześcijanom dla ratunku z każdej niedoli; heretycy zaś drwią z nich i naśmiewają się z nas, widząc, jak kłaniamy się im, prosząc je o pomoc. Pierwszy tom Series Ceranea stanowi dwujęzyczne komentowane wydanie antologii słowiańskich tekstów źródłowych - 15 tekstów z dziejów herezji dualistycznych na Bałkanach, różnych gatunkowo, stylistycznie i objętościowo. Całość poprzedza studium wstępne zawierające szczegółowy przegląd historii neomanichejskich herezji dualistycznych oraz wnikliwą analizę doktryny bogomilskiej w kontekście innych religijnych ruchów dysydenckich.