Drugie wydanie jednej z najgłośniejszych książek Christophera Lascha, amerykańskiego historyka i wpływowego intelektualisty lat 70. i 80. XX wieku. Pierwsze amerykańskie wydanie książki ukazało się w 1979 roku i w następnym roku przyniosło autorowi prestiżową nagrodę U.S. National Book Award. Książka stała się bestsellerem dziennika „New York Times”. Odwołując się do teorii psychoanalitycznych i analizy historycznej, Lasch wyraża zatroskanie stanem społeczeństwa amerykańskiego (polityki, gospodarki i kultury) i ogólniej, cywilizacji zachodniej: „Przyszłość jawi się jako niespokojna i niepewna [a] społeczeństwo burżuazyjne wszędzie zużywa nagromadzony zasób twórczych koncepcji – współczesny świat staje w obliczu przyszłości pozbawionej nadziei”. Lasch dostrzega powszechny sprzeciw wobec polityki postrzeganej jako organizowany spektakl, zauważa pierwsze próby samoorganizacji obywateli w lokalnych wspólnotach w celu obrony swoich praw wobec organów państwa i korporacji. Dotychczasowy kult liberalizmu utożsamianego z indywidualizmem doprowadził do powstania osobowości narcystycznej oznaczającej niepohamowaną pogoń za szczęściem, chorobliwe skupienie na własnym „ja”. Narcyz żyje dniem codziennym a jednocześnie odczuwa stałe niezaspokojenie pragnień. Lasch uważa, że współczesny człowiek, zdany na ekspertów, stracił zdolność do odwoływania się do własnego doświadczenia, do samodzielnego określania własnych potrzeb, co powoduje niemożność ich zaspokojenia. Wyparcie się przeszłości prowadzi do rozpaczy, kryzys kulturowy wynika z deprecjacji przeszłości – diagnozy i analizy Lascha odnoszą się przede wszystkim do określonego w historii czasu z życia społeczeństwa amerykańskiego, niemniej zaskakują przenikliwością i zaangażowaniem autora aktualnością. Co więcej, wydaje się, że po upływie tylu lat od jej pierwszego amerykańskiego wydania (w Polsce w 2015 roku) książka nic nie straciła na swej aktualności, zarówno w odniesieniu do zjawisk charakterystycznych dla społeczeństwa amerykańskiego, jak i – obecnie - polskiego. Drugie polskie wydanie ukazuje się na podstawie amerykańskiego wydania z 2018 roku, które zostało poprzedzone wstępem E.J. Dionne’a juniora, w którym pisze on m.in.: „Lasch ubolewa nad upadkiem prawdy, pogłębiającą się różnicą między elitami i mniej uprzywilejowanymi grupami oraz trudnościami, z jakimi zmaga się amerykańska rodzina. Przestrzega przed społecznymi i psychologicznymi kosztami utraty kontroli nad warunkami pracy przez amerykańskiego robotnika. Wyjaśnia również wzrost »wszechobecnego braku zaufania do ludzi będących u władzy« […], a także ubolewa nad przemianą polityki z »narzędzia zmiany w sferze społecznej w narzędzie samorealizacji«. Lasch zwraca również uwagę na paradoks zdominowania »amerykańskiego społeczeństwa przez korporacyjne elity szerzące egalitarną ideologię«. Trudno byłoby dzisiaj znaleźć lepsze określenie opisujące czasy Trumpa. […] Lasch, historyk i krytyczny myśliciel, bez wątpienia oburzyłby się, gdybyśmy próbowali przenieść jego analizy do naszych czasów w celu sformułowania opinii na temat konkretnego polityka lub okoliczności, których nie miał okazji poznać. Jednakże lektura »Kultury narcyzmu« wzmaga naszą potrzebę usłyszenia tego przenikliwego i zdecydowanie niekonwencjonalnego myśliciela, który objaśniłby często niezrozumiałą rzeczywistość”.

Biografia Michaiła Bułhakowa, jednego z najpopularniejszych pisarzy w Polsce, powstała i została wydana jeszcze w ZSRR (1988 r.). Przedstawia życie i twórczość pisarza na podstawie wnikliwej analizy dokumentów archiwalnych, prac mu poświęconych oraz jego utworów literackich – opowiadań, dramatów i powieści. Bardzo ważnym źródłem informacji i opinii są obszerne relacje osób, które go pamiętały i żyły w czasie zbierania materiałów do pracy przez autorkę - rodzina, przyjaciele, znajomi zawodowi (literaci i ludzie teatru). Niezwykłość tej biografii wynika zarówno z nieprzeciętnej osobowości jej bohatera, jak i nadzwyczajnych okoliczności, w jakich przyszło mu żyć i tworzyć. Z wykształcenia lekarz, z powołania dziennikarz, został kronikarzem wojny domowej i pierwszych lat nowego państwa. Porzucił pracę lekarza, stał się autorem opowiadań i sztuk teatralnych - jednym z najgłośniejszych pisarzy młodej literatury radzieckiej. Im więcej pisał, tym mniej znajdowano w jego dziełach „radzieckiego” wkładu i tym trudniejszy stawał się jego twórczy i ludzki los. Marietta Czudakowa opowiada o rodzinie bohatera, jego dzieciństwie, studiach medycznych, pracy lekarza, której początek przypadł na lata I wojny światowej a następnie czas rewolucji w Rosji. Pokazuje drogę twórczą, od pierwszych prób dziennikarskich i pisarskich po pracę w teatrze i dla teatru oraz otoczony legendę czas pracy nad dziełem, które przyniosło mu pośmiertną sławę w Rosji i na świecie - powieścią „Mistrz i Małgorzata”, opublikowaną bez cięć cenzury dopiero po upadku Związku Radzieckiego. Była wielokrotnie ekranizowana i adaptowana dla teatru, w Polsce doczekała się kilku tłumaczeń. Miłośnik twórczości Bułhakowa i jednocześnie uważny czytelnik jego licznie wydawanych w Polsce biografii – rodzimych i przełożonych z języków obcych - dostrzeże, jak wiele w nich zapożyczeń i nawiązań do pierwszej tak udokumentowanej i obszernej pracy, jaką jest dzieło Marietty Czudakowej, udostępniane obecnie czytelnikowi polskiemu.

"Moja Jugosławia" ukazuje proces kształtowania się tożsamości młodego pokolenia tuż przed końcem istnienia Jugosławii i przez pierwszych kilkanaście lat po powstaniu na jej gruzach państw narodowych. Przedstawicielem tej generacji jest główny bohater, Vladan Borojević, syn Słowenki i Serba, oficera Jugosłowiańskiej Armii Ludowej. Służbowy wyjazd do Belgradu ojca wraz z rodziną i początek wojny w 1991 roku kończą szczęśliwe dzieciństwo chłopca w Puli. Ojciec znika z jego życia. Po siedemnastu latach Vladan przypadkowo trafia na jego ślad w internecie (generał Borojević ukrywa się jako zbrodniarz wojenny) i wyrusza do krajów byłej Jugosławii w poszukiwaniu ojca. Jest to zarazem wędrówka w poszukiwaniu przyczyn poczucia obcości, braku zakorzenienia i odebranej mu niegdyś tożsamości. Vladan zaczyna rozumieć, że rozpad jego rodziny ściśle łączy się z dezintegracją świata, który bezpowrotnie przeminął, i że głęboka dystrofia relacji rodzinnych i społecznych jest konsekwencją wojny. Książka, będąc także przewodnikiem po jugosłowiańskim krajobrazie pamięci, z cennymi obserwacjami zjawisk społecznych, etnicznych i obyczajowych, prezentuje krytyczne, choć niepozbawione humoru spojrzenie jej autora na stereotypy związane z mieszkańcami Bałkanów. Goran Vojnović (1980), słoweński pisarz, reżyser, scenarzysta, dziennikarz i felietonista. Mieszka i pracuje w Lublanie. Absolwent reżyserii lublańskiej Akademii Teatralnej, Radiowej, Filmowej i Telewizyjnej.

Na książkę Marii Iwaszkiewicz pt. "Portrety" składa się sto barwnych gawęd o ludziach, którzy wyraźnie zaznaczyli swoją obecność w życiu autorki oraz odegrali ważną rolę w historii polskiej kultury. Mocno podeszły wiek pani Marii (ponad 90 lat) sprawił, że nie była już w stanie zapisywać swoich wspomnień, mogła je tylko opowiadać. Wysłuchała tych wspomnień, a potem je spisała Agnieszka Papieska, edytorka "Dzienników" Jarosława Iwaszkiewicza, która sprawdziła opowieści Marii Iwaszkiewicz pod względem merytorycznym i nadała im ostateczny kształt stylistyczny oraz kompozycyjny, zatwierdzony przez Marię Iwaszkiewicz. Upływ czasu pokazał, że to był ostatni moment na utrwalenie bezcennych zasobów pamięci Marii Iwaszkiewicz, która zmarła w marcu 2019 roku. Maria Iwaszkiewicz, córka Anny i Jarosława Iwaszkiewiczów, cieszyła się rzadko spotykaną możliwością poznania wielu wybitnych osób, należących do kręgu przyjaciół i znajomych rodziców. Już jako mała dziewczynka autorka wspomnień miała kontakt z wszystkimi skamandrytami, Karolem Szymanowskim, Witkacym, Czesławem Miłoszem, Jerzym Liebertem - by wymienić tylko niektórych spośród wielu. W późniejszych latach krąg jej przyjaciół poszerzył się nie tylko o ludzi znanych Iwaszkiewiczom, do grona jej bliskich dołączyli ci, których spotkała na własnej drodze życia. Należą do nich zwłaszcza osoby związane z wydawnictwem Czytelnik, gdzie Maria Iwaszkiewicz przez kilkanaście lat była redaktorem. Są to zatem pisarze publikujący w Czytelniku (m.in. Władysław Broniewski, Kazimierz Brandys, Stanisław Dygat, Tadeusz Konwicki, Zofia Nałkowska, Jan Parandowski), luminarze polskiej kultury przesiadujący w legendarnej, założonej przez Marię Iwaszkiewicz kawiarni Czytelnika (w tym Gustaw Holoubek i Andrzej Łapicki), muzycy (Artur Rubinstein, Zygmunt Mycielski, Grzegorz Fitelberg, Witold Lutosławski) oraz zespół pracowników Spółdzielni Wydawniczej Czytelnik, m.in. grafik Jan Młodożeniec oraz Olimpia Grochowska, sportretowana przez Leopolda Tyrmanda w Złym jako Olimpia Szuwar. Jest jednak rzeczą oczywistą, że nawet najwybitniejsze postacie, pozostające się w czyjejś pamięci, nie gwarantują dobrych wspomnień - potrzeba do tego specjalnego daru, polegającego na wyłuskaniu z czyjejś biografii takiego zdarzenia, które najpełniej oświetla ludzkie życie. Takim darem dysponowała Maria Iwaszkiewicz, która jak mało kto potrafiła w krótkich słowach opowiedzieć o człowieku w taki sposób, że przed słuchaczem jawił się cały los bohatera opowieści. Ten dar nie tylko jest ściśle związany z talentem narracyjnym, być może odziedziczonym po ojcu, ma on wiele wspólnego z najlepszymi cechami charakteru samej autorki wspomnień, która niemal zawsze mówiła o ludziach z wyrozumiałością dla ich wad, często z czułością, toteż kiedy nawet kreśli jakieś śmieszne historie, to zabarwia je na ogół ciepłym humorem, który nie ośmiesza człowieka, lecz zjednuje mu sympatię czytelnika. Każda z zapisanych opowieści, nazywana przez Marię Iwaszkiewicz portretem, na papierze liczy zwykle półtorej strony. I o dziwo te półtorej strony starcza za kilkadziesiąt, mamy bowiem przed sobą żywego człowieka w sytuacji, która określa go jak żadna inna. Kto przeczyta historię o filozofie Bolesławie Micińskim uciekającym przed żabą na drzewo, ten już inaczej będzie czytał takie jego eseje, jak Portret Kanta czy Podróże do piekieł: za filozoficznym pochylaniem się nad ludzką słabością będzie widział jakże ludzką słabość filozofa, pozwalającą mu spojrzeć na Kanta z nieoczekiwanej perspektywy. Czytelnik interesujący się polską kulturą i historią XX wieku uzyskuje unikalną możliwość poznania jej wielu najwybitniejszych przedstawicieli z bardzo osobistej, niekoturnowej i nieoficjalnej perspektywy. Zatrzymane w pamięci Marii Iwaszkiewicz osoby i wydarzenia pozwalają na bardziej emocjonalny kontakt z postaciami z podręczników szkolnych, z antologii twórczości poetyckiej i prozatorskiej oraz muzycznej.

Na książkę Marii Iwaszkiewicz pt. "Portrety i rozmowy" – kontynuację "Portretów" wydanych w 2020 r. – składają się kolejne gawędy o ludziach, zwierzętach, miejscach i wydarzeniach, które utrwaliły się w szczególny sposób w pamięci autorki. Gawędy, uzupełnione trzema wywiadami i Kwestionariuszem Prousta, są owocem sześcioletnich spotkań i rozmów, które nagrała, opracowała i przygotowała do wydania Agnieszka Papieska, edytorka "Dzienników" Jarosława Iwaszkiewicza. Bohaterami opowieści Marii Iwaszkiewicz są wybitne postacie polskiej kultury, jej znajomi i przyjaciele, poznani w domu rodzinnym lub w pracy (przede wszystkim w wydawnictwie Czytelnik), zwierzęta ze Stawiska i zwierzęta przyjaciół - „przez Stawisko przewinęły się tabuny psów i kotów. (…) Wszyscy na Stawisku lubili zwierzęta”. Nie brakuje też koni, jaszczurek i ptaków, a także wzruszającej historii stawiskowego słowika. Wśród wspominanych osób pojawiają się kucharki, ogrodnicy i wozacy ze Stawiska i Podkowy Leśnej obok koronowanych głów. „Najważniejsze w życiu jest porobić sobie przyjaźnie” – takie słowa Marii Iwaszkiewicz zanotowała Agnieszka Papieska. I o tym przede wszystkim są "Portrety i rozmowy". [https://lubimyczytac.pl/ksiazka/5011762/portrety-i-rozmowy]