Zrzucają dżinsy i garnitury, na głowy wkładają pióropusze, na kostki grzechotki. Lekarze, biznesmeni, wykładowcy uniwersyteccy gromadzą się w stolicy na placu Zócalo, by przez pięć godzin wykonywać taniec dla przedhiszpańskich bogów. Nie są Indianami, ale jak sami mówią, pragną odtwarzać wiarę azteckich przodków. Tymczasem Indianie na południu Meksyku w swoich rytuałach wykorzystują coca-colę, którą uważają za święty napój. Tradycyjni czarownicy z Catemaco też dostosowują się do realiów XXI wieku i mają swoje strony na Facebooku. Ola Synowiec pokazuje, jak Meksyk stopniowo odchodzi od przywiezionego z Europy pięćset lat temu katolicyzmu. Pisze o ruchu New Age, psychodelicznych turystach oraz meksykańskiej stolicy grzybów halucynogennych. Opowiada o Meksyku mało znanym, a także o tym, jak uniwersalna jest ludzka potrzeba religijności.

Przez większość życia uważałem Ślązaków za jaskiniowców z kilofem i roladą. Swoją śląskość wypierałem. W podstawówce pani Chmiel grała nam na akordeonie Rotę, a ja nie miałem pojęcia, że ów plujący w twarz Niemiec z pieśni był moim przodkiem. O swoich korzeniach wiedziałem mało. Nie wierzyłem, że na Śląsku przed wojną odbyła się jakakolwiek historia. Moi antenaci byli jakby z innej planety, nosili jakieś niemożliwe imiona: Urban, Reinhold, Liselotte. Później była ta nazistowska burdelmama, major z Kaukazu, pradziadek na „delegacjach” w Polsce we wrześniu 1939, nagrobek z zeskrobanym nazwiskiem przy kompoście. Coś pękało. Pojąłem, że za płotem wydarzyła się alternatywna historia, dzieje odwrócone na lewą stronę. Postanowiłem pokręcić się po okolicy, spróbować złożyć to w całość. I czego tam nie znalazłem: blisko milion ludzi deklarujących „nieistniejącą” narodowość, katastrofę ekologiczną nieznanych rozmiarów, opowieści o polskiej kolonii, o separatyzmach i ludzi kibicujących nie tej reprezentacji co trzeba. Oto nasza silezjogonia.

Bliźniaczki Stella i Desiree wychowują się w ubogiej afroamerykańskiej rodzinie na Głębokim Południu. Tam, skąd pochodzą, nie czeka ich żadna przyszłość, a jedyną szansą jest ucieczka z domu. W wielkim świecie życie, które do tej pory dzieliły, rozpada się na dwie niedopasowane połówki. Desiree wciąż należy do czarnej społeczności, a Stella zrywa kontakt z rodziną i potajemnie wychodzi za białego mężczyznę, który nic nie wie o jej przeszłości. Po latach kłamstw losy sióstr rozdzielonych setkami kilometrów splotą się na nowo, gdy niespodziewanie skrzyżują się drogi ich własnych córek. Łącząc wiele wątków i pokoleń, od Głębokiego Południa po Kalifornię, od lat 50. do 90. XX w., Brit Bennett tworzy emocjonującą historię relacji dwóch sióstr i stawia jedno z najważniejszych pytań: czy jesteśmy tym, kim się czujemy, czy tym, za kogo uważają nas inni? [nota wydawcy].

Spis treści [Contents] Artykuły [Articles] Janusz Reykowski: Przemoc a realizacja celów grupowych: perspektywa makropsychologiczna [Violence as the recurring means of reaction in group conflicts: Societal perspective], doi 10.7366/1896180020174101, s. 112–129; Paulina Szostek: Zazdrość romantyczna: kluczowe koncepcje teoretyczne i narzędzia pomiaru [Romantic jealousy: Main theoretical conceptions and measurement instruments], doi 10.7366/1896180020174102, s. 130–141; Robert Balas, Joanna Sweklej: Rola procesów asocjacyjnych i formułowania sądów w nabywaniu i ekspresji postaw [The role of associative and propositional processes in attitude acquisition and expression], doi 10.7366/1896180020174103, s. 142–155; Andrzej Falkowski, Maria Sidoruk-Błach: Siła cech negatywnych w kształtowaniu się podobieństwa: implikacje dla budowania wizerunku marki miasta [The strength of negative features in shaping similarity: Implications for creating the brand image of a city], doi 10.7366/1896180020174104, s. 156–165; Aleksandra Pilarska, Anna Suchańska: Problem adaptacyjnej wartości empatii w kontekście jej związków z poziomem organizacji osobowości [The adaptive value of empathy in the context of its relation to the personality organization level], doi 10.7366/1896180020174105, s. 166–174; Nina Ogińska-Bulik, Magdalena Kobylarczyk: Rola zasobów osobistych i społecznych w kształtowaniu poczucia jakości życia u nastolatków – wychowanków domów dziecka [The role of personal and social resources in the development of a sense of the quality of life in adolescents-children’s homes], doi 10.7366/1896180020174106, s. 175–184. Metody [Methods] Alan Mandal, Marcin Moroń: Skala typów przywiązania do miejsca według typologii Davida M. Hummona (1992): ustrukturyzowana jakościowa metoda badania przywiązania do miejsca zamieszkania [Type of Place Attachment Scale based on Hummon’s (1992) typology: A structured qualitative method of place attachment measurement], doi 10.7366/1896180020174107, s. 185–204; Gabriela Czarnek, Piotr Dragon, Paulina Szwed, Bogdan Wojciszke: Kwestionariusz przekonań politycznych: własności psychometryczne [Political Beliefs Questionnaire: Psychometric properties], doi 10.7366/1896180020174108, s. 205–222; Anita Zbieg, Aleksandra Słowińska, Błażej Żak: Siła relacji interpersonalnej: wstępna weryfikacja koncepcji i metody pomiarowej [Strength of interpersonal relations: Introductory verification of the concept and measurement method], doi 10.7366/1896180020174109, s. 223–239.

Spis treści [Contents] Dorota Rutkowska, Krzysztof Przybyszewski: Efekt sformułowania (framing effect): zaangażowanie poznawczego wysiłku a wpływ kontekstualnych informacji o zysku lub stracie na podejmowanie decyzji [Framing effect: Cognitive effort and influence of contextual cues about gains and losses on decision making], doi: 10.7366/1896180020153401, s. 248–265; Oleg Gorbaniuk, Ewelina Włodarska: Markery Wielkiej Szóstki polskiego leksykonu osobowości w badaniach samoopisowych, [Adjective markers of Polish indigenous lexical personality factors: A self-rating study], doi: 10.7366/1896180020153402, s. 266–282; Tomasz Besta, Maria Kaźmierczak, Magdalena Błażek: Przynależność grupowa i poczucie osobistego sprawstwa: rola fuzji tożsamości i klarowności Ja, [Group adherence and personal agency: The role of identity fusion and self-concept clarity], doi: 10.7366/1896180020153403, s. 283–295; Andrzej Nowak, Karolina Ziembowicz, Agata Zabłocka-Bursa, Wiesław Bartkowski: Wpływ społeczny z perspektywy obiektu wpływu: teoria i modele symulacyjne [Social influence from the ‘object of impact’ perspective: Theory and a simulation model], doi: 10.7366/1896180020153404, s. 296–309; Anna Filip, Marta Białecka-Pikul: Rozumienie autoprezentacji przez dzieci: rola teorii umysłu i trafności wiedzy matek o myśleniu ich dzieci, [Understanding self-presentation by children: The role of theory of mind and accuracy of mothers’ knowledge about their children’s thinking], doi: 10.7366/1896180020153405, s. 310–323; Elżbieta Stojanowska: Wpływ rodzaju wzbudzonego Ja na efektywność autopromocji i ingracjacji osób o różnej płci psychologicznej [Influence of self – construal priming on effectiveness of self: Promotion and ingratiation in people differing in psychological gender], doi: 10.7366/1896180020153406, s. 324–334; Anita Zbieg, Aleksandra Słowińska, Błażej Żak: Siła relacji interpersonalnej: wstępna weryfikacja koncepcji i metody pomiarowej [Strength of interpersonal relationships: Initial test of the theory and method], doi: 10.7366/1896180020153407, s. 335–351.

Tom stanowi zbiór tekstów naukowych ofiarowanych w darze Profesor Irenie Bukowskiej-Floreńskiej z okazji 80. urodzin. Autorami są etnolodzy i antropolodzy kultury oraz przedstawiciele dyscyplin pokrewnych. Wspólnym rysem zamieszczonych artykułów jest próba uchwycenia oraz zinterpretowania wybranych problemów społeczno-kulturowych współczesnego świata, jak też wielowymiarowa analiza dynamicznych przemian, którym obecnie podlega kultura. Interdyscyplinarna refleksja, dając możliwość wieloaspektowych odniesień i porównań, pozwoliła naświetlić z różnorakich perspektyw zagadnienia związane z procesem kształtowania się tożsamości społeczno-kulturowej w wymiarze lokalnym, regionalnym i narodowym, ukazać zjawisko percepcji, wartościowania tudzież oswajania określonych fragmentów przestrzeni otaczającej człowieka, a także wskazać na funkcjonalne i symboliczne przeobrażenia życia religijnego. Publikacja powinna zainteresować w głównej mierze etnologów i antropologów kultury, kulturoznawców, socjologów, historyków kultury oraz wszystkich zaabsorbowanych kondycją współczesnej kultury.